Stress...

[sTRaLiS]

Stres hastalık nedeni
Çağın hastalığı olarak adlandırılan stres, günümüzde birçok hastalığın da sebebi olarak gösteriliyor.ISTANBUL - Anadolu Sağlık Merkezi’nden Psikiyatri Uzmanı Banu Büyükkal, stresi ve stresle başa çıkmanın yollarını anlattı.


Stres kişinin kendisine yüklenen aşırı baskılara veya karşılamakta zorlanacağı maddi ve manevi taleplere verdiği olumsuz tepkir. Kişi için itici güç olabilecek yapıcı baskı veya zorlanma ile bu baskı aşırıya kaçtığında ortaya çıkan stres ve gerginlik birbirinden çok farklıdır. Kötü bir kaza, ölüm, acil durumlar, afetler veya ciddi hastalıklar stres yaratabilir. Bunların yanısıra işyerinde veya aile ortamından kaynaklanan gündelik yaşamla ilişkili stresler de bulunur.

Bugünkü zor yaşam koşullarında sakin ve dingin kalmak hiç kolay değil. Herkes, hergün bir çok farklı biçimde stres yaşıyor. Servis kaçırmak, araba kullanırken yanlış yola girmek, trafikte takılıp kalmak, evde suların akmaması, çocukların huysuzluğu vs. kısa süreli olması gereken stresler yaratır. Hatta o günkü işlerin veya hafta sonu tatilini planlamak bile stresli olabilir.

Yaşamı tehdit eden hastalıklar, evlilikte şiddetli geçimsizlik yada boşanma, iflas, işyerinde baskı, işsizlik gibi daha süregen stresler de bulunur. Işte bunlar, kişide gerginlik yaratıp, varolan hastalık belirtilerine katkıda bulunabilir. Hatta kendileri bazı hastalıklar yaratabilir.

Sağlığın bozulmakta olduğuna dair en yaygın belirtiler ise baş ağrısı, uyku bozuklukları, yoğunlaşma güçlüğü, unutkanlık, sinirlilik, mide-bağırsak rahatsızlıkları, iş tatminsizliği, enerjisizlik, moralsizlik, çökkünlük ve kimi zaman panik atakları şeklini alan yoğun kaygı şeklinde sıralanabilir. Bunlar tedavi gerektiren psikiyatrik bozukluklara dönüşebilir. Kişide önceden varolan astım, ülser, migren, artrit, ürtiker, sedef, diyabeti hipertansiyon veya kalp sorunları gibi bazı rahatsızlıklar stres yüzünden alevlenebilir. Aşırı zayıflamak ya da kilo almak söz konusu olabilir. Sigara ve alkol kullanımı ya da bağımlılığı gelişebilir. Şiddetli stresler, özellikle yüksek tansiyonu olanlarda “inme” riskini de arttırır.

Stres sırasında kadınlarla erkeklerin verdikleri tepkiler arasında farklılık olduğu öne sürülür. Kadınlar daha dışa vurumcu ve paylaşımcı yaklaşabilirken, strese bağlı olarak testeron düzeylerinde yükselme olduğu ortaya konmuş olan erkekler daha düşmancıl veya içe kapanık olabilmekte, “dövüş ya da kaç” yanıtı verebilmekteler.

Araştırmalar, işle bağlantılı bazı stres etmenlerinin kişide daha fazla hastalanma riski oluşturduğunu gösteriyor. Bunlar:
Kişinin sorumluluklarını ilgilendiren konulardaki kararlarda söz hakkı olmaması.
Kişinin kapasitesinin üzerinde iş yükünün olması.
Çalışanlar ve iş verenler arasında etkili bir iletişim olmaması, çatışmarı çözme yöntemleri bulunmaması.
Aileden uzun süreler uzakta kalınması.
Alınan maaşın hakedilenden çok daha düşük olması.
Kendi işini yürütenlerin ekonomik sıkıntıları veya teslim tarihine iş yetiştirme zorunlulukları.

Yaklaşık beş insandan biri işlerini, “çok stresli” veya “son derece stresli” şeklinde tanımlıyor. Yoğun stres söz konusu olduğunda, kişi işinde veya aile içi rolünde gerekli performansı gösteremez. Hatta tümden işlevsiz kalabilir. Artık hastalık belirtilerine yol açmış stres kişinin işini kaybetmesine, başkalarına bağımlı hale gelmesine yol açabilir.

HASTA ETMESINE IZIN VERMEYIN
Stresle baş etmenin birinci şartı, ünlü deyişteki gibi kişinin “değiştirebileceklerini değiştirme cesareti, değiştiremeyeceklerini kabul etme °°°°neti ve ikisi arasındaki farkı görme bilgeliğine” sahip olmasıdır. Gündelik yaşamda stresin sizi hasta etmesine izin vermemek için şunları yapmalısınız:
Ortamınıza uygun gevşeme yolları bulun.
Kendinize zaman ayırın.
Ailenizle iletişiminizi gözden geçirin.
Uykunuzdan ödün vermeyin.
Doğru beslenin.
Spor ya da yürüyüş yapın.
Dostlarınızla zaman geçirin.
Duygu ve düşüncelerinizi kağıda dökün.
Evde ve iş yerinizde gerçek kapasitenizi görüp mantıksız taleplere hayır demeyi öğrenin.
Önceliklerinizi belirleyin.
Stresle, sigara veya alkol içmek ya da kendinizi yemeğe vermek gibi sağlığınızı bozacak yollarla baş etmeye kalkışmayın.
Hastalık belirtileri ortaya çıkmışsa vakit geçirmeden bir uzmana danışın.


Iş yaşamındaki stres, cinsel yaşamı etkiliyor
Diyabet, hipertansiyon, damar hastalıklarının yanı sıra erkeklerin stres nedeniyle de ereksiyon sorunu yaşayabildikleri b Adana - Aşırı titiz, kuruntulu, her şeyin kontrolü altında olmasını isteyen erkek tiplerinde ereksiyon sorununun daha çok görüldüğü bildirildi.




elirtildi.Diğer hastalıkların yanında ereksiyon sorunlarına neden olan stresin, günlük yoğun iş yükü altında çalışan, ekonomik sorunlarla mücadele eden erkeklerde etkili olduğunu belirten Selçuk Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Üroloji Ana Bilim Dalı Üyesi Prof. Dr. Talat Yurdakul, strese bağlı ereksiyon sorununun, erkek tipleri ile de yakından ilgili olduğunu vurguladı.Özellikle aşırı titiz, kuruntulu veya her şeyin kontrolünde olmasını isteyen hırslı erkek tiplerinde daha fazla ereksiyon problemi görüldüğünü anlatan Yurdakul, “Evde de stresin devam etmesi, bu bozukluğu kalıcı hale getirebilir. Iktidarsızlık riski 50 yaşını geçen erkeklerde daha yüksek oranda görülüyor. Buna bir de stresli yaşam eklenirse cinsel yaşam ve işyeri başarısı birbirine bağlı olarak bozuluyor” dedi.
Yurdakul, aşırı sempatik ve heyecanlı erkek tiplerinde de bu sorununun sıklıkla görülebildiğine işaret ederek, iş yaşamında başarısızlığı ve sonuçlarını kabullenemeyen erişkin olamamış erkeklerde sürekli iniş-çıkış gösteren duygusal ruh halinin, iktidarsızlığı doğuran nedenler arasında olduğunu kaydetti.
Prof. Dr. Yurdakul, borsa gibi strese açık meslekler ile ekonomik belirsizliğin hakim olduğu iş kollarında çalışan erkeklerin de her yaşta bu riski taşıdıklarını dile getirdi. Bu tür nedenlerle yaşanan olumsuz bir tek deneyimin bile erkekleri sürekli baskı altına alarak iktidarsızlık sorununu kalıcı hale dönüştürebileceğini anlatan Yurdakul, “Yaşanan stresle bir kez başarısız olan erkek, özgüven sorunu yaşayarak kalıcı performans sıkıntısı çekmeye başlıyor. Güven sorunu eşten yardım istenerek ve karşılıklı konuşarak aşılabilir. Ancak, Türk erkeği bu yönteme başvurmak yerine, stresi büyüterek genellikle sorunla yalnız boğuşuyor” dedi.

EŞLE ILETIŞIM
Stres yüklü mesleklerde görevli erkeklerin eşleri ile tatile çıkarak stresin kaynağından uzaklaşmasının sorunla mücadelede etkili olacağını ifade eden Yurdakul, şöyle konuştu: “Bu konuda eşiyle birlikte uzman bir doktora giderek yardım isteyen erkek sayısı da çok az. Avrupa ve ABD’de de psikolojik nedenlerle iktidarsızlığını gizleyen erkeklerin sayısı oldukça fazla. Bu tür ereksiyon bozukluklarının çok çeşitli psikolojik nedeni olabiliyor. Doktora başvurulması durumunda sorunu tüm boyutları ile açıklıkla tartışmak, yaşanan döngünün kırılmasını ve normal cinsel yaşama dönülmesini sağlayacaktır. Erkeklerin böyle dönemlerde kesinlikle kendilerini çok iyi anlayacak, duygusal ve cinsel uyarıcı desteği verecek birisine ihtiyacı vardır.”