Gözaltı Koşullarında Haklarınız

[cr@zy]

Şanlıurfa Emniyet Müdürlüğü, vatandaşlara uyarılarda bulunarak gözaltı sırasında sahip olunan haklarla ilgili bilgi verdi. Şanlıurfa Emniyet Müdürlüğü bir kişinin insanca yaşama hakkı, hürriyet, özel hayatın gizliliği, konut dokunulmazlığı, avukat isteme, delil toplama, geçersiz ifade ve susma haklarının olduğunu belirtti. Bu maddelerin Anayasa'da da belirtildiğini ifade eden yetkililer, vatandaşlara şu uyarılarda bulundu:

"Insanca yaşama hakkına, yani maddi ve manevi varlığınızı koruma ve geliştirme hakkına sahipsiniz. Size hiç kimse işkence ve eziyet yapamaz, insan haysiyetiyle bağdaşmayan bir cezaya veya muameleye tabi tutulamazsınız. Kişi hürriyeti ve güvenliğine sahipsiniz. Bu hürriyet ve güvenliğiniz kanunlarla belirlenen tutuklama, gözaltına alma, ıslah evine gönderme ve resmi müessesede gözlem altına alınma hallerinin dışında hiçbir kişi veya kurum tarafından ihlal edilemez, kesintiye uğratılamaz. Yasa tarafından belirtilmeyen gerekçelere ve usullere dayanılarak özgürlüğünüz kısıtlanamaz. Bu en tabii hakkınız, bunu sağlamak da en önemli görevimizdir. Kanunlarla belirlenen usul ve esaslar doğrultusunda tutuklanmanız durumunda, tutuklanma sebebinin en kısa zamanda tarafınıza bildirilmesi, haklarınızın neler olduğunun anlatılması ve tutuklandığınızın yakınlarınıza bildirilmesi zorunludur. Yakalanmanız veya tutuklanmanız durumunda en kısa sürede hakim önüne çıkarılmanız gerekmektedir. Tutuklanmanız veya yakalanmanızda kanuna uygun olmayan bir unsurun varlığında, hemen serbest bırakılmanızı sağlamak amacıyla yetkili bir yargı merciine başvurma hakkına sahipsiniz. Özel hayatınıza ve aile hayatınıza saygı gösterilmesini isteme hakkına sahipsiniz. Özel hayatınızın ve aile hayatınızın gizliliğine dokunulamaz. Kanunlarla belirlenen esaslar doğrultusunda verilen arama kararları bu konuda bir istisnadır. Konut dokunulmazlığı en tabii hakkınızdır. Kanunun açıkça gösterdiği hallerde usulüne göre verilen hakim kararı olmadıkça, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde ise cumhuriyet savcıları ve onların yardımcıları sıfatıyla emirlerini yerine getirmeye memur olan güvenlik güçleri dışında hiç kimse konutunuza giremez, arama yapamaz ve buralardaki eşyanıza el koyamaz. Herhangi bir suçlamayla yakalanmanız veya gözaltına alınmanız durumunda, soruşturmanın her hal ve derecesinde bir veya birden fazla avukatın hukuki yardımından faydalanma hakkına sahipsiniz. Zabıta amir veya memurlarınca ifade alma işleminde ancak bir avukat bulundurabilir, sonraki savunmalarda ise ancak üç avukat bulundurabilirsiniz. Hangi makam veya kişi tarafından yapılırsa yapılsın, soruşturmanın her safhasında avukatınızın sizinle görüşmesi, ifade alma ve sorgu müddetince yanınızda bulunup hukuki yardımda bulunması engellenemez veya kısıtlanamaz. Avukat seçebilecek durumda olmamanız halinde ise baro tarafından görevlendirilecek bir avukatın hukuki yardımından ücretsiz faydalanabilirsiniz. Ifadenizin alınması veya sorgunuz sırasında şüpheden kurtulmak gayesiyle somut delillerin toplanmasını talep edebileceğinizin ve aleyhinize olan şüpheleri ortadan kaldıracak delilleri ileri sürme hakkınızın olduğunun da hatırlatılması zorunludur. Alınan ifadeniz sonucu alınan beyanınızın özgür iradenize dayanması zorunludur. Bu iradenizi baskı altına alarak kötü davranma, işkence, zorla ilaç verme, yorma, aldatma, bedensel cebir ve şiddette bulunma, bazı araçlar uygulama gibi iradeyi bozan bedeni veya ruhi müdahale yapılamaz. Kanuna aykırı menfaat vadedilemez.Bu tür yasak yöntemlerle elde edilen ifadeleriniz rızanız olsa dahi delil olarak değerlendirilemez. Zabıta amir ve memurları ile cumhuriyet savcısı tarafından ifade alma ve hakim tarafından sorguya çekilmede, ne ile suçlandığınızın açıkça belirtilmesi, isnat edilen suçlamayla ilgili olarak açıklamada bulunmamanızın (yani susmanızın) kanuni haklarınızdan olduğunun hatırlatılması da zorunludur. Ödevlerimiz; temel hak ve hürriyetler, kişinin topluma, ailesine ve diğer kişilere karşı ödev ve sorumluluklarını da ihtiva eder." Öte yandan, Şanlıurfa Emniyet Müdürlüğü ve Şanlıurfa Barosu her yıl belirli zamanlarda "Haklarınızı biliyor musunuz?" isimli cep kitapçıkları dağıtarak vatandaşları uyarıyor.