UYUMA ADABI

[BIDIBIDI]

İnsan vücudu, kâinatın en mükemmel ve en karmaşık fabrikasıdır. Gün boyunca devamlı çalışan bu fabrikanın bakım ve dinlenmeye ihtiyacı vardır. Bu dinlenme, daha çok uyku ile mümkün olmaktadır.
Çok uyumak kadar, çok az uyumak veya hiç uyumamak da zararlıdır. Yemede, içmede, konuşmada, sohbette ve sair işlerimizde olduğu gibi, uykumuzda da aşırılıklardan uzak kalarak orta yolu seçmeliyiz.
Hayatımızın hemen hemen üçte biri uykuda geçmektedir. Hayatımızda bu kadar öneme sahip olan bu konuda dikkat etmemiz gerekmektedir. Peygamber Efendimiz, yatsı namazından önce uyumayı, yatsı namazından sonra da yatmayıp sohbet etmeyi hoş karşılamazdı.(1) Ama günümüz insanı çeşitli sebeplerden, erken yatıp, erken kalkma prensibini uygulamamaktadır. Tabii, güzel prensiplerin sağladığı faydalardan da mahrum kalınmaktadır.(2)
Peygamber Efendimiz (a.s.m.)in mütevâzi yatağındaki sünneti, sağ yanına yatıp, sağ yanağını da sağ avucu içine alarak uyumaktı. Sağ tarafına uzanıp, yüzünü de sağ avucunun içine koyduktan sonra, uyuyuncaya kadar dua ve zikirle meşgul olur, günlük hayatının muhasebesini yapar, uykuya tefekkürle girerdi.
Bu sebepledir ki, uykuya yatacaklar, sağ tarafına yatıp sağ avuçları içine sağ yanaklarını alırlar, uyuyuncaya kadar da dua edip nefis muhasebesi yaparak, günlük sevap-günah kazancını düşünürlerse, sünnete uyan bir şekli adet edinmiş olurlar. Böylece, adetleri ibadet hükmüne geçer. Önce sağa yatmayı adet edinenler, sonra sola dönünce sünneti bozmuş olmazlar.
Arka üzeri yatmanın sağlıklı olmadığını bildiren bazı âlimler, yüzükoyun yatan bir adamı da Rasulullah'ın uyarıp o şekilde yatmasına müsaade etmediğin kaydederler.
Nitekim Yaiş b.Tıhfe isimli sahabe şöyle bir nakilde bulunuyor:
Babam şöyle dedi:
-Bir gün mescitte yüzükoyun yattığımda birisi beni ayağıyla kımıldatıyor ve: Allah bu yatışı sevmez, diyordu. Baktım ki Rasulullah (s.a.v.) imiş.
Yatmadan önce abdest alıp bildiği duaları okumayı tavsiye eden Ayşe validemiz şöyle demektedir:
-Nebi (S.A.V.) her gece yatağına geldiği zaman iki elini birleştirerek bunlara nefes etmeye başlayarak, İhlâs, Felak, Nass surelerini okurdu. (Ellerine üflerdi.) Sonra iki eliyle vücudundan eli yetiştiği yerleri sıvazlardı. Elleriyle başını, yüzünü, vücudunun ön kısmını mesh etmeye başlardı. ( Sonra vücudunun arka kısmını mesh ederdi ) Ve böyle okuyup üfleyerek vücudunu mesh etmeyi üç defa tekrar eder, sonra da uyurdu.Sünnet üzere yatmanın sağlık açısından birçok faydaları vardır. Fakat biz bunu Peygamber Efendimizin (s.a.v) sünneti niyetiyle yaparsak bu âdetimiz ibadet hükmüne geçecektir. Uyumak ve yatmadan da sevap kazanmış olacağız inşallah.


1- Buhâri, Mevâkıt, 13.
2- İ. ÜNAL, Görgü 92-93.
3- Riyazüs Sâlihin, 2; 209.
4- Tecrid, 11: 236