ÖLÜM TUTANAKLARI

[BIDIBIDI]

Atatürk'ün ölümü üzerine, ölüm raporundan önce düzenlenen, 9 imzalı 10 Kasım 1938 tarihli "Ölüm Tutanağı"nda şöyle denilir: "Reisi Cumhur Atatürk'ün umumi hallerindeki vehameti dün gece saat 24.00'te neşir edilen (yayımlanan) tebliğden sonra her an artarak bu gün, 10 İkinci Teşrin (Kasım) 1938 Perşembe sabahı saat dokuzu beş geçe Büyük Şefimiz derin koma içinde terki hayat etmişlerdir."
10 Kasım 1938 tarihli 9 doktorun düzenlediği Ölüm Raporu'nun son bölümü: Ölüm tutanağı "... En nihayet 8 Kasım 1938 Salı günü bir kere daha zuhur eden ve bütün tekayyüt (bakım) ve ihtimamlara rağmen terakkisine (ilerlemesine) mani olunamayan ve büyük bir suratle inkişaf eden (gelişen) ikinci bir koma içinde 10 Kasım 1938 Perşembe sabah saat dokuzu beş geçe çok muazzez ve büyük hasta terki hayat etmiştir"
Atatürk'e otopsi yapılmasına gerek olmadığına dair 10 doktorun düzenlediği 11 Kasım 1938 tarihli raporun giriş bölümü: "Aşağıda isimleri bulunan tabipler bu sabah saat 09.15'te, yani vefatın vukuundan 24 saat 10 dakika sonra, Atatürk'ün naaşını tekrar görerek muayene ettiler..."



"09 Kasım 1938: Gece, Atatürk tekrar komaya girdi. Adali sekuslar (sıçramalar) var. Akşama doğru traşe (nefes borusu) ralleri (dolgunluk sesleri) başladı. Serum şırıngaları. Agoni (can çekişme). İdrar 560 cm3.
10 Kasım 1938: Ahvali umumiye fenadır. Koma devam ediyor. Agoni ralleri var. Bir defa daha 500 cm3 glikoz serumu veride yapıldı. Saat 08.00'de (sabah) kalbe faydası, nabzın biraz dolgun olmasıyla görünür gibi oldu. Lakin koma ve agoni devam etti. Saat 09.05'de vefat Herkes hazin hazin ağladı. Genel Sekreteri Hasan Rıza Soyak'ın anlattıklarından: 1938 yılı Kasım ayının 10'uncu günü saat 09.00... Gözleri kapalıdır, göğsü sürekli inip, çıkmaktadır. Sağ tarafta başı ucunda operatör Mim Kemal duruyor; Dr. Kamil Berk başını onun omuzuna dayamış hıçkırıyor. Prof. Dr. Muhtar Özden kendinden geçmiş gibi odanın içinde ağlayarak dolaşıyor. Bir taraftan da hafif bir sesle devamlı olarak "Aman yarabbi, aman yarabbi" diye söyleniyor.


Saygı duruşu Genel Sekreter Hasan Rıza Soyak ile Muhafız Komutanı İsmail Hakkı Tekçe, yatağın ayakucunun sol tarafında duruyorlar... Onların da gözleri yaşlı... Ali Kılıç da onlar gibi... Ellerini kavuşturmuş son saygı duruşunda. Hizmetlilerden Mehmet Mete, Rıdvan Gürarı, Rıza Tığlı ile Binbir (Binnaz) Hanım bir kenara çekilmişler...


Diz çöktü Saat 09.05... Atatürk birden gözlerini açtı, başını sert bir hareketle sağ tarafa çevirdikten sonra tekrar önceki durumuna getirdi... Ve son nefesini verdi. Atatürk ölür ölmez, Genel Sekreter H. Rıza Soyak zaptedilemeyen hıçkırıklarla karyolanın yanına diz çöktü ve onun sağ elini ellerinin içine alarak öptü ve yüzüne sürdü. Muhafız Komutanı İsmail Hakkı Tekçe de aynı eli öptükten sonra yorganın altına koydu.


Beyaz mendil Bu arada Prof. Dr. M. Kemal Öke Atatürk'ün açık gözlerini kapattı; Dr. Kamil Berk de G.M.K. (Gazi Mustafa Kemal) markalı beyaz bir mendille çenesini bağladı. Son Nöbet Defteri'ne de şöyle yazıldı: "Saat 09.05'te vefat etmişlerdir.
İmzalar: Dr. A. Muhtar (Özden), Dr. Neşet Ömer İrdelp, Dr. N. Reşat Belger, Dr. H. (Hayrullah) Diker, (Dr.) Abravaya (Marmaralı), (Dr.) Mim Kemal (Öke)."