*Hacı Bayram Camii*

[*CICIKIZ*]

Ulusta bulunan Hacı Bayram Camii Ankara için sembol olmuş yapılardan biridir. Hacı Bayram Veli’nin manevi kişiliğinde yoğunlaşan ve neredeyse bütün Anadolu'yu kucaklayan, kendimize mahsus bir aşk buraya bambaşka bir güzellik katar.

Osmanlıdan günümüze eksilmeden gelen bir ilgi ile Hacı Bayram halkın gönlünde taht kurmuştur.

Hacı Bayram Camiini aslında bir manzume saymak gerekir. Bunlar camiye bitişik Hacı Bayram Türbesi ve Osmanlı devrinde Ak Medrese adıyla eğitim kurumu olarak kullanılan Augustus Mabedi ile güneybatıda, haremlik ve selamlığı 1972 yılında cami çevresi açılırken yıkılmış zaviyedir.

Cami, harimi ve alttaki çile hanesi ile zaviyenin bir parçası idi. Halen meydanın güneybatısında bulunan bina kalıntısı haremliğe bitişik hamam idi. Ismail Fazıl Paşa Türbesi külliyeye sonradan eklenmiştir

[*CICIKIZ*]

Cami eski devirlerden beri insanların yaşamış olduğu bir yerleşim yerinde buradaki antik Augustus Mabedine bitişik olarak yapılmıştır. Boyuna dikdörtgen planlı çatılı yapı 13.5 x 20 m dış ölçülerindedir. Yapının duvarları taş temel üstüne tuğla ile örülmüştür. Bazı yerlerde su basman seviyesine kadar devşirme taş kul1anılmıştır. Pencereler de kesme taştandır.

Caminin kuzeydeki üstü kapalı son cemaat yeri, yakın zamanlarda yapılan eklentilerle kuzeye doğru genişletilmiştir. Bu genişletme sırasında son cemaat yerinin üstünde, dışa bakan alt pencereler kapı haline getirilmiştir.

Ayrıca batıya bitişik ve alt kısmı camiye geçit yeri ve son cemaat yeri olarak kullanılan eklentinin üstü kadınlar mahfelinin batıdaki devamı şeklindedir. Eskiden geçit olarak kullanılan iki kemerle yana, birer kemerle güney ve kuzeye açılırken bunların kapatılması ile son cemaat yerinin batıdaki devamı haline gelmiştir. Kemerlerden kuzeydekine kapı yapılmış, diğerlerine birer pencere konulmuştur. Batı cephede ana mekan duvarının; altta dikdörtgen, üstte kemerli ikişer pencere, ek kısmın mahfele açılan, altta dikdörtgen üstte kemerli sekizer penceresi vardır. Ek yerine ana mekandan dikdörtgen iki pencere ile bir kapı açılır. Demir parmak1ıklı alt pencerelerin üstü sağır kemerlidir. Üst pencereler alçı şebekelidir.

Batıdaki eklentinin güney yüzünde alt ve üst pencerelerin arasında yeşil sırlı tuğlalarla bir satır halinde ve iki alt pencere arasına celi sülüs yazılar vardır. Yazıların altında kemerin iki yanında onarıma ait Arapça ve Türkçe iki kitabe yer alır. Güneye bir alt iki üst pencere açılır. Mihrabın solunda olma sı gereken pencere, türbenin inşası ile kapanmıştır. Doğu cephede altta dört pencere ve bir kapı, üstte mahfele açılan iki sıra halinde ikişer pencere ile ana mekana açılan üç pencere vardır.